Prawidłowo działający układ odpornościowy człowieka umożliwia funkcjonowanie mechanizmów obronnych, które chronią przed negatywnym wpływem różnego rodzaju czynników chorobotwórczych. Pełną sprawność uzyskuje pod koniec okresu dojrzewania, co ma też związek z rozwojem niewielkiego narządu znajdującego się w obrębie klatki piersiowej, czyli grasicy.
Specyfika układu odpornościowego
Komórki układu immunologicznego są rozsiane praktycznie po całym organizmie. Ma to na celu przyspieszenie reakcji obronnej na patogeny, a także utrudnienie wirusom, bakteriom czy pasożytom zniszczenia systemu odporności. Elementy układu odpornościowego są w śledzionie, jelitach, węzłach chłonnych, migdałkach, szpiku kostnym i grasicy. Produkowane w tych narządach różne typy białych ciałek krwi mogą zatruwać chorobotwórcze zarazki, pożerać je bądź wytwarzać przeciwciała, które je unicestwią.
Znaczenie grasicy w procesach odpornościowych
Jednym z kluczowych elementów odporności człowieka jest grasica, która odpowiada zarówno za prawidłowe ukształtowanie się, jak i funkcjonowanie układu immunologicznego. Ten organ, zlokalizowany za mostkiem i złożony z dwóch płatów stosunkowo niewielkich rozmiarów, zaczyna się rozwijać już w okresie prenatalnym, ale jego wzrost ma miejsce mniej więcej do trzeciego roku życia. Wtedy to osiąga swoją maksymalną wagę wynoszącą około 40 g. Taki stan utrzymuje się przez kilkanaście lat, a po dwudziestym roku życia grasica zaczyna stopniowo zanikać, co ma związek z funkcjonowaniem hormonów płciowych. Oczywiście nie zanika zupełnie, jednak u osób w podeszłym wieku jej waga wynosi zaledwie 5 g, natomiast jej komórki zostają zastępowane przez dość gęstą tkankę łączną bądź tkankę tłuszczową.
Grasica odpowiada za rozwój obwodowych narządów limfatycznych, a więc węzłów chłonnych i śledziony, które u dorosłego człowieka w dużym stopniu przejmują rolę grasicy w procesach odpornościowych.
W grasicy są wytwarzane hormony niezbędne dla zbudowania silnej odporności.
Tymozyna
To hormon peptydowy zbudowany z 28 aminokwasów, który pobudza proces limfocytopoezy, czyli powstawania limfocytów. Dzięki niej nie tylko powstają, ale również szybciej dojrzewają limfocyty T grasiczozależne, odpowiedzialne za prawidłową reakcję odpornościową organizmu. Limfocyty T wędrujące z grasicy do krwi obwodowej i narządów limfatycznych potrafią rozpoznawać zdrowe i chore komórki, co stanowi podstawę tworzenia mechanizmów obronnych przed czynnikami chorobotwórczymi. Niedobory tymozyny skutkują osłabieniem odporności, a wtedy jakże łatwo o różnego rodzaju infekcje. Konsekwencją mogą także być choroby autoimmunologiczne, a w skrajnych przypadkach nowotwory.
Tymulina
Również jest peptydem, ale złożonym z dziewięciu aminokwasów. Pełni dość istotną rolę w dojrzewaniu limfocytów T.
Tymopoetyna
Ten hormon wzmaga proces limfocytopoezy i bierze udział w dojrzewaniu limfocytów T.
Grasiczy czynnik humoralny
Ma kluczowe znaczenie w kontekście zapobiegania chorobom autoimmunologicznym, a także przyspiesza procesy regeneracji tkanek. Jednocześnie sprzyja podnoszeniu poziomu odporności organizmu poprzez intensyfikowanie dojrzewania limfocytów.
Prawidłowo działająca grasica nie tylko wzmacnia układ odpornościowy i zapobiega rozwojowi chorób, ale również blokuje powstawanie alergii.
Jednocześnie pozytywnie wpływa na zdolności rozrodcze i metabolizm człowieka.
Prawidłowo działający układ immunologiczny przy zanikającej grasicy
Stopniowe zanikanie grasicy po okresie dojrzewania jest naturalnym procesem i nie można temu zapobiec. Jak już wcześniej wspomniano częściowo jej funkcje przejmuje śledziona oraz węzły chłonne. Na pewno trzeba też zadbać o zdrowy styl życia i odpowiednią dietę, jednak zmniejszanie się grasicy nieco komplikuje funkcjonowanie układu odpornościowego. Nie ma przypadku w tym, że ludzie starsi zdecydowanie łatwiej zapadają na wszelkiego rodzaju infekcje. Ich poziom odporności okazuje się znacznie niższy.
Naukowcy i lekarze dążyli jednak do tego, aby znaleźć jakieś antidotum na zanikanie grasicy, a tym samym mniejszą ilość wytwarzanych limfocytów T. Przez długie lata prowadzono badania nad możliwością przygotowania wyciągu z grasicy cieląt, który miałby stymulować wytwarzanie limfocytów. Jako pierwszemu udało się to szwedzkiemu badaczowi Elisowi Sandbergowi, który w latach 40. ubiegłego wieku pozyskał wyciąg mieszając białko wyodrębnione z grasicy z wodą. Przez długi czas był jednak problem z trwałością preparatu i dopiero stworzenie hydrolizatu białka grasicy pozwoliło się z tym uporać.
Wieloletnie badania potwierdziły niezwykle pozytywny wpływ wyciągu z grasicy na funkcjonowanie układu immunologicznego człowieka, a tym samym na wzmocnienie bariery ochronnej przed negatywnym działaniem czynników chorobotwórczych. Nowoczesne preparaty z grasicy są zalecane przez lekarzy nie tylko osobom starszym, ale także mocno osłabionym, z niedoborami immunologicznymi i wysoką podatnością na choroby. Stanowią również nieocenioną pomoc w różnego rodzaju alergiach oraz chorobach atopowych.