Efektywna opieka po udarze mózgu

Konsekwencje udaru mogą mieć różnorodny charakter. Przede wszystkim jest to szereg objawów stricte fizycznych, które w mniejszym lub większym stopniu ograniczają sprawność pacjenta. Utrudnienia często dotyczą nie tylko codziennego, samodzielnego funkcjonowania, ale obejmują także zwykłe czynności fizyczne. Co więcej, wielu chorych cierpi też z powodu obniżonego nastroju, a czasami wręcz depresji. To wszystko sprawia, że natychmiastowe wdrożenie działań rehabilitacyjnych staje się po prostu koniecznością. Spektrum problemów po udarze jest naprawdę szerokie. Każdy przypadek należy oczywiście rozpatrywać indywidualnie, jednak większość osób boryka się z:

• Zaburzeniami równowagi;
• Paraliżem połowy ciała, a w konsekwencji niedowładem jednej ręki lub/i nogi;
• Kłopotami z wykonywaniem celowych ruchów;
• Zmienioną sylwetką, charakteryzującą się bocznym zgięciem tułowia, barkiem skierowanym do tyłu i w dół, opadającą i zaciśniętą w pięść dłonią czy też stopą zgiętą w dół;
• Zanikami pamięci;
• Trudnościami z rozumieniem i wymawianiem słów.

Powrót do zdrowia po udarze byłby zatem zupełnie niemożliwy bez dobrze przeprowadzonej, kompleksowej rehabilitacji. Niestety, nie oznacza to, że każdy pacjent jest w stanie odzyskać wszystkie utracone funkcje. Wiele zależy od stopnia uszkodzeń mózgu czy szybkości pomocy.. Znaczenie ma nawet ogólny stan zdrowia chorego jeszcze przed udarem. Przy okazji warto podkreślić, że w naszym kraju nadal brakuje odpowiednich ośrodków rehabilitacji poudarowej. Dlatego też mniej osób po udarze dochodzi do pełnej sprawności.

Jak długo trwa rehabilitacja po udarze?

Nie ma żadnej reguły. Na pewno większe szanse na w miarę szybkie dojście do zdrowia mają ci, którzy szybko trafiają na oddział udarowy w szpitalu. Wtedy można ustabilizować stan, aby już w ciągu 48 godzin po udarze rozpocząć działania rehabilitacyjne. Pierwsze trzy tygodnie to zazwyczaj profilaktyka funkcjonalna. Obejmuje ona przygotowanie układu ruchu do przywrócenia prawidłowego działania. W tym czasie trudno o jakieś spektakularne efekty, ponieważ rehabilitacja wczesna ma charakter bierny. Skupia się przede wszystkim na zapobieganiu pojawienia się odleżyn oraz zakażeń bakteryjnych, które mogłyby skutkować problemami z pracą układu moczowego albo płuc. W tym czasie stosuje się również kolejne etapy pionizacji, ale to już zależy od stanu pacjenta. Pierwszym krokiem w pionizacji jest uniesienie zagłówka łózka. Kolejnym sadzanie pacjenta na łóżku. Można również uczyć siadania z nogami spuszczonymi z łóżka. Jednak należy wyraźnie podkreślić, że stan chorego decyduje o podejmowanych działaniach. Na tym etapie czasami bywa też mocno utrudniony kontakt z pacjentem. Tak się dzieje, kiedy udar spowodował uszkodzenia struktur mózgu odpowiedzialnych za mowę.

Rehabilitacja funkcjonalna

Rehabilitacja funkcjonalna, która stanowi następny etap, trwa od kilku miesięcy do nawet 2-3 lat. Oznacza działania indywidualne, ściśle dopasowane do potrzeb konkretnego pacjenta. W jej zakres wchodzi tak naprawdę kilka elementów. To przede wszystkim rehabilitacja ruchowa, przeprowadzana z doświadczonymi fizjoterapeutami. Jednak z reguły potrzeba jeszcze rehabilitacji neuropsychologicznej, a czasami nawet psychiatrycznej. Z kolei logopedzi pomagają osobie chorej wyjść z różnych odmian afazji. Wielu pacjentów musi na nowo uczyć się mówić. Na tym etapie konieczne są ponadto elementy profilaktyki wtórnej, aby nauczyć udarowca, w jaki sposób unikać wszelkich zagrożeń, które mogłyby skutkować kolejnym udarem mózgu. To jest również czas leczenia farmaceutycznego.

Ważnym elementem efektywnej rehabilitacji poudarowej są odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne oraz ogólna dbałość o kondycję. Na początku wykonuje się naprawdę proste czynności, jak naprzemienne zginanie i prostowanie kończyn. Zakres ruchu należy zwiększać stopniowo i przede wszystkim rozsądnie. Trzeba też pamiętać, że do odbudowy zdolności ruchu nie wystarczy sama siła. Ograniczenie do ćwiczeń stricte siłowych może wręcz uniemożliwić powrót do zdrowia. Z kolei odzyskiwanie funkcji poznawczych po udarze wymaga terapii logopedycznej. Warto podejmować próby pisania. W wielu przypadkach efekty przynosi rozwiązywanie krzyżówek, a nawet układanie puzzli. Należy podkreślić, że osoba po udarze może mieć objawy depresyjne, więc zaleca się również opiekę psychologiczną, niekiedy nawet psychiatryczną.

Ostatni etap rehabilitacji często trwa nawet kilka lat. To tzw. rehabilitacja środowiskowa, czyli powrót do normalnego życia, także do pracy zawodowej.

Alternatywne sposoby leczenia udaru mózgu

Bardzo ciekawą, a przy tym niezwykle skuteczną metodą okazuje się leczenie sztuką. Badania naukowe dowodzą, że właśnie poprzez sztukę osoba chora jest w stanie lepiej wyrazić swoje emocje. Jednocześnie łatwiej też porozumiewa się z otoczeniem. Wyjątkowe efekty osiąga się szczególnie w przypadku muzykoterapii. Śpiew usprawnia czynności mięśni głosowych. Co więcej, niektóre osoby po udarze nie mogą normalnie mówić, ale potrafią wszystko wyśpiewać. W każdym razie to właśnie poprzez śpiew komunikują się z otoczeniem.

Terapia poudarowa może również obejmować masaże.

Nie ma w tym nic dziwnego, skoro ofiary udarów zazwyczaj borykają się z bolesną sztywnością i wzmożonym napięciem mięśni. W związku z mocno ograniczoną ruchomością oraz silnym bólem naprawdę ciężko normalne funkcjonować. Masaże ciała mają zatem na celu odprężenie pacjenta oraz niwelowanie zaburzeń pracy mięśni. Do przeprowadzenia masażu stosuje się naturalne olejki eteryczne, w tym olejek migdałowy i olejek lawendowy.

Poprawę w wykonywaniu czynności codziennych, a także postęp w wielu aspektach związanych z obszarem czynności neurologicznych obserwuje się u pacjentów poddanych akupunkturze. Pierwsze badania dają niezwykle obiecujące wyniki, tym bardziej że nie odnotowuje się jakichś poważnych działań niepożądanych.

Pomocna jest również dieta, a przede wszystkim wyeliminowanie z codziennego jadłospisu tytoniu, alkoholu, fast foodów, słodyczy czy potraw bardzo tłustych. Jednocześnie posiłki powinny obfitować w warzywa, a także owoce.

Badania kliniczne potwierdzają ponadto ogromną rolę ziół w procesie rehabilitacyjnym. Terapia po udarze z wykorzystaniem naturalnych leków ziołowych wykazuje nie tylko dużą skuteczność, ale również okazuje się bezpieczniejsza w porównaniu z tradycyjnymi lekami. Jednym z takich nowoczesnych preparatów jest kompleks starannie dobranych ekstraktów 9 ziół, czyli Neuroaid, poprawiający ogólną kondycję pacjenta, w tym także ukrwienie mózgu. Trzymiesięczna terapia z zastosowaniem Neuroaid poprawia wyraźnie stan układu nerwowo-naczyniowego. Dochodzi do regeneracji neuronów oraz aktywizacji mechanizmów samonaprawczych mózgu. Działanie preparatu przyspiesza powrót do zdrowia po udarze. Jednocześnie ogranicza ryzyko powtórnego udaru.