Lepiej zapobiegać niż leczyć, a profilaktyka miażdżycowa jest dość prosta – aktywny tryb życia plus zdrowa dieta.
Jeśli jednak sytuacja wymaga już leczenia, poza zmianą nawyków życiowych i żywieniowych, przy miażdżycy kończyn dolnych niezbędna może być terapia farmakologiczna, a w niektórych przypadkach nawet zabieg chirurgiczny udrażniający naczynia i poprawiający ukrwienie nóg.
Z miażdżycą kończyn dolnych mamy do czynienia wtedy, gdy z powodu zwężenia światła tętnic doprowadzających do nich krew, mięśnie oraz wszystkie inne tkanki nóg są niedostatecznie dotlenione i nie otrzymują wraz z krwią wystarczającej ilości składników odżywczych. Takie (początkowo bezobjawowe) niedokrwienie i postępująca (nieleczona) miażdżyca powodują z czasem coraz większe problemy: skurcze, bóle, osłabienie bądź drętwienie nóg, utrudnione chodzenie, a w końcowym etapie nawet martwicę kończyn. Źródłem kłopotów są tak zwane blaszki miażdżycowe, które „oblepiają” wewnętrzne ścianki naczyń krwionośnych i utrudniają (lub uniemożliwiają) normalny przepływ krwi. Za tworzenie się blaszek odpowiedzialny jest głównie nadmiar cholesterolu, ale także wapnia i innych substancji współtworzących tego typu złogi w naczyniach.
Kto powinien szczególnie dbać o profilaktykę?
Miażdżyca kończyn dolnych może w końcu dotknąć każdego, kto prowadzi siedzący tryb życia i tłusto się odżywia, ale szczególnie zagrożeni tym schorzeniem są:
- wieloletni palacze tytoniu,
- chorujący na cukrzycę,
- otyli,
- mężczyźni w wieku powyżej 50 lat,
- tak zwani nadciśnieniowcy,
- genetycznie obciążeni (zawały, udary, choroby niedokrwienne serca w najbliższej rodzinie).
W jaki sposób zapobiegać miażdżycy nóg?
Będąc w grupie ryzyka, należy profilaktykę miażdżycową potraktować bardzo poważnie i uczciwie wdrożyć w życie określone zasady:
- codzienna, nawet niewielka, dawka ruchu na świeżym powietrzu,
- lekkostrawna, „chuda” dieta, z minimalną tylko ilością soli, cukru, tłuszczów odzwierzęcych,
- regularne badania kontrolne sprawdzające stężenie cholesterolu, trójglicerydów i cukru we krwi.
Jak wygląda leczenie miażdżycy kończyn dolnych?
Leczenie miażdżycy nóg, poza stosowaniem się do wyżej wspomnianych zasad (aktywność, dieta i kontrola stanu zdrowia) wymaga również bezwzględnie odstawienia używek, szczególnie papierosów, które znacznie pogarszają ukrwienie.
Jeśli to wszystko jest niewystarczające, lekarz zaleca zazwyczaj najpierw terapię farmakologiczną. W przypadku miażdżycy kończyn dolnych podaje się leki, które obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi (na przykład statyny). Jeżeli chory cierpi również na nadciśnienie, musi równolegle przyjmować odpowiednio dobrane leki hipotensyjne. Czasami (w ramach profilaktyki zawału mięśnia sercowego czy niedokrwiennego udaru mózgu) podaje się również preparaty, które zapobiegają tworzeniu się skrzepów w nie w pełni drożnych, znacznie zwężonych naczyniach krwionośnych.
Kiedy miażdżyca nóg jest w stadium bardzo zaawansowanym, w którym farmakologia już nie pomaga, wdraża się leczenie inwazyjne. W ramach takiej terapii przeprowadza się zabiegi lub operacje, których celem jest udrożnienie lub poszerzenie średnicy naczynia albo ominięcie niedrożności. Najpopularniejsze ze stosowanych obecnie metod to angioplastyka balonowa i tak zwane bypassy. W pierwszym przypadku rozszerza się zwężone naczynie przy pomocy wprowadzanego do niego cewnika i rozprężającego się balonika umieszczonego na końcu tegoż cewnika. Bypass natomiast to pomostowanie tętnic, czyli pomijanie niedrożnego miejsca poprzez połączenie ze sobą fragmentów drożnych po obu jego stronach.