Osoby w wieku późno dojrzałym czy podeszłym mają specyficzne wymagania odnośnie ochrony zdrowia. Są bardziej narażone na różnego rodzaju choroby i schorzenia, a równowaga ich organizmów jest już nieco chwiejna. Podobnie jest w przypadku zdrowia jamy ustnej – osoby starsze muszą dbać o swoje zęby i dziąsła w sposób szczególnie staranny. Jak powinny postępować, aby jak najdłużej cieszyć się zdrowymi zębami? I co zrobić w przypadku ich utraty?

Specjalne potrzeby seniora

Osoby w starszym wieku powinny oczywiście regularnie szczotkować zęby, używać nici dentystycznej i płynów do płukania jamy ustnej. To podstawa, która zawsze zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia chorób zębów i dziąseł. Jej uzupełnieniem są regularne wizyty u stomatologa i poddawanie się zaleconym przez niego zabiegom.

Ale pamiętać należy, że osoby starsze odczuwają dolegliwości, które wynikają po prostu z podeszłego wieku, nie zaś z zaniedbań w zakresie higieny jamy ustnej.

Części z nich nie da się zapobiec:

• zwiększone ryzyko występowania ubytków w tkankach zęba, dziąseł i kości. Mają one kluczowy wpływ na zdrowie zębów. I choć procesów tych zatrzymać, czy odwrócić się nie da, można je spowolnić i starać się naprawić szkody;
• także choroby występujące zwłaszcza u osób starszych mogą mieć istotny wpływ na zdrowie jamy ustnej. Cukrzyca, choroby nowotworowe czy choroby serca zawsze należy zgłaszać stomatologowi, który będzie potrafił dostosować sposób leczenia zębów i środki używane do ich codziennej pielęgnacji do wymagań pacjenta;
• nadwrażliwość zębów – spowodowana jest cofaniem się dziąseł i odsłonięciem szyjek zębowych. Zawsze, gdy pojawi się nadwrażliwość, warto udać się na wizytę do stomatologa, który określi przyczynę tego stanu i sposób na ulżenie pacjentowi.

Te i wiele innych problemów pojawiających się u osób w podeszłym wieku może w efekcie doprowadzić do konieczności usunięcia zębów lub do ich samoistnego wypadnięcia. Co wówczas robić?

Implanty zębowe

Implant to wkręcana w kość szczęki atrapa naturalnego zęba. Każdy implant składa się z dwóch części: implantu, czyli tytanowej śruby osadzanej w kości i stanowiącej substytut korzenia zęba, oraz z korony – imitacji prawdziwego zęba. Warto wiedzieć, że w ten sposób możemy uzupełnić zarówno pojedynczy ubytek, jak i ubytek kilku czy nawet wszystkich zębów – wtedy nie ma konieczności wszczepiania implantów pod każdy ząb z osobna.

Proces wszczepiania implantów jest długotrwały i obejmuje:

• badanie wstępne miejsca wszczepu implantu – obejmuje ono min. określenie ilości tkanki kostnej, stan zdrowia pozostałych zębów, grubości błon śluzowych, itp.;
• wykonanie otworu dla implantu – ponieważ z praktycznego punktu widzenia zabieg polega na wywierceniu dziury w kości, przeprowadzany jest w znieczuleniu;
• okres gojenia – trwa od 3 do 6 miesięcy. W tym czasie komórki tkanki kostnej narastają wokół implantu, stabilizując go;
• po zakończeniu procesu osteointegracji implant odsłania się i wkręca w niego śrubę gojącą, która nada dziąsłom odpowiedni kształt;
• ostatni etap to połączenie z implantem korony protetycznej.

Wszczepianie implantu można przeprowadzić u osób z pojedynczymi i częściowymi ubytkami zębów, a także w przypadku całkowitego bezzębia. Pacjent zyskuje nowy, wyglądający jak prawdziwy, ząb. Ponieważ implant zachowuje się jak naturalny ząb, nie ma ryzyka wystąpienia dyskomfortu u pacjenta. Duże znaczenie w przebiegu leczenia ma doświadczenie i kwalifikacje implantologa Zniwelowane zostały tu wszystkie niedogodności, jakie niosą ze sobą tradycyjne protezy: implanty nie zaburzają smaku, nie powodują alergii, nie obluzowują się, nie trzeba pamiętać o ich wyciąganiu na noc. Są wygodne i proste w obsłudze, dzięki czemu lepiej odpowiadają potrzebom osób starszych.

Tradycyjne protezy

O tym, że zęby są nam potrzebne do prawidłowego funkcjonowania, nie trzeba przekonywać chyba nikogo. Pozwalają dokładnie przeżuć każdy kęs pożywienia, ułatwiając tym samym jego przełknięcie i późniejsze trawienie. Poza tym przeżuwany pokarm miesza się ze śliną i, dzięki zawartości w niej enzymu amylazy, jest wstępnie trawiony. Jeśli połykalibyśmy pożywienie bez przeżuwania, narazilibyśmy się na problemy ze strony układu trawiennego.

Jedną z opcji, które można wziąć pod uwagę po utracie zębów, jest proteza – tradycyjna, wyjmowana proteza. Do jej zalet należy z pewnością zaliczyć niską cenę i krótki czas wykonania. Zwykle wystarcza od 3 do 5 wizyt, i można założyć nowa protezę.

Jednak obciążona jest ona także pewnymi wadami:

• w początkowym okresie noszenia protezy, jest ona dla pacjenta źródłem poważnego dyskomfortu, może utrudniać mówienie czy spożywanie pokarmów. Są także pacjenci, u których proteza wywołuje odruch wymiotny;
• proteza może zaburzać czucie smaku – zwłaszcza proteza szczęki górnej, która wyposażona jest w akrylowe “podniebienie”, utrzymujące ją na miejscu;
• akryl może wywoływać reakcje alergiczne;
• protezy całej szczęki, zwłaszcza górnej, mogą opadać, jeśli nie są starannie przymocowane;
• klamry, które utrzymują na miejscu protezy częściowe, mogą spowodować rozchwianie lub zniszczenie zębów filarowych.

Jak widać, protezy zębów mają wiele wad. I choć są tanie, to warto rozważyć zastosowanie metody alternatywnej, którą są implanty zębów.

Dla osób w podeszłym wieku także ważny jest nienaganny wygląd zębów. Jeśli zajdzie taka potrzeba, ubytki należy natychmiast uzupełniać, a implanty doskonale się do tego nadają.