Bóle głowy zaliczają się do jednych z najpowszechniejszych problemów zdrowotnych w Polsce. Prawdopodobne jest, że każdy z nas jeszcze doświadczy bólu głowy na dowolnym etapie życia, o niespodziewanym czasie. 15% z nas bierze środki przeciwbólowe.
Ból głowy można podzielić na dwie szeroko pojęte grupy: pierwotny oraz wtórny. Bóle pierwotne wywołane są przez problemy z wrażliwymi na ból częściami głowy i nie pochodzą od różnych przewlekłych schorzeń dotyczących innych części ciała. Bóle wtórne natomiast są symptomem istniejącego już schorzenia, takiego jak infekcja, kontuzja lub guz.
- Bóle głowy są najczęściej występującym problemem zdrowotnym w Polsce.
- Istnieje wiele typów bólu głowy. Do dwóch z najczęstszych zalicza się napięciowy ból głowy (wywołany przez stres fizyczny oraz emocjonalny) oraz ból głowy pochodzenia szyjnego (wywołany przez istniejące schorzenia szyi)
- Często, bóle są wywołane przez wiele czynników. Do tych często zalicza się styl życia, pozycja podczas snu, postawa, nawyki w pracy oraz nawyki w zakresie ćwiczeń fizycznych.
- Zabiegi fizjoterapeutyczne takie jak manipulacje stawowe, masaże, poprawa postawy oraz ćwiczenia rehabilitacyjne mogą pomóc w radzeniu sobie z częstymi rodzajami bólu głowy. Fizjoterapeuci udzielą przydatnych porad dotyczących zapobieganiu bólom głowy poprzez zmianę codziennych nawyków.
- Należy skonsultować się z lekarzem jeżeli dostrzegłeś jakiekolwiek „sygnały ostrzegawcze” lub jeżeli ogólnie masz jakieś wątpliwości.
Najczęstsze typy bólu głowy
Napięciowy ból głowy
Napięciowy ból głowy to jeden z najczęściej występujących typów bólu głowy, dotyczy on dwóch na trzech Polaków w różnym wieku. Bóle napięciowe często opisywane są jako uczucie jak gdyby ciasna opaska uciskała głowę i zazwyczaj powiązane są z napięciem mięśni w głowie, karku lub szczęce.
Bóle napięciowe mogą wystąpić przez stres emocjonalny lub stres fizyczny. Zła postawa ciała, napięcie mięśni pleców, ramion oraz szyi może wywołać rzutowany ból głowy. Uważa się, że stres emocjonalny wywołuje wrodzoną ludzką reakcję „walcz lub uciekaj” (ang. fight or flight) co skutkuje uwolnieniem „hormonów stresu” takich jak adrenalina. To może prowadzić do dalszego napięcia w mięśniach pleców, ramion, karku oraz głowy; obniża się odporność na ból chorego oraz zmniejsza ilość wytwarzanego naturalnie przez organizm chemicznego środku przeciwbólowego (np. endorfiny).
Ból głowy pochodzenia szyjnego
Ból głowy pochodzenia szyjnego – często nazywany szyjopochodnym bólem głowy – jest efektem bólu rzutowanego od przewlekłych schorzeń szyjnych.
Na górnym odcinku szyjnym oraz rejonach tyłu głowy znajduje się wiele wrażliwych na ból miejsc. Zalicza się do nich kręgosłup szyjny, stawy, więzadła, korzenie nerwowe w odcinku szyjnym i otaczającym je mięśniach – mogą one wywołać ból również przy występujących innych przewlekłych schorzeniach. Charakterystyka bólu głowy pochodzenia szyjnego może być podobna do tej przy napięciowych bólach głowy lub migrenach, co często utrudnia ich rozróżnienie.
Klasterowy ból głowy
Klasterowy ból głowy uważa się za jeden z najboleśniejszych typów bólu głowy. Bóle te często budzą w środku nocy i objawiają się intensywnym kłuciem wokół oka po jednej stronie głowy.
Powody występowania tego rodzaju bólu nie są jasne, jednakże ze względu na zaobserwowany podobny sposób przechodzenia go, sugerowane jest, że ważną w nim rolę odgrywa podwzgórze, czyli część międzymózgowia pełniąca funkcję biologicznego zegara organizmu. W przeciwieństwie do napięciowych bólów głowy oraz migren, nie istnieje związek pomiędzy klasterowym bólem głowy a czynnikami takimi jak stres, odżywanie się czy zmiany hormonalne.
Migreny
Migreny powodują ciężki i pulsujący ból, zazwyczaj po jednej stronie głowy. Często łączą się one z innymi symptomami, takimi jak mdłości, nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło oraz dźwięki. W trakcie migreny może uaktywnić się aura, będąca zaburzeniem systemu nerwowego. Aura objawia się przykładowo widzeniem błyskających świateł, zamglonym wzrokiem (zaburzenia wzrokowe), słyszeniem dźwięków lub muzyki (zaburzenia słyszenia), drętwieniem kończyn (zaburzenia sensoryczne) oraz problemami z mówieniem (zaburzenia mowy).
Przyczyny migreny nie są zbyt dobrze znane, jednakże czynniki genetyczne oraz środowiskowe zdają się grać w niej ogromną rolę. Do sugerowanych przyczyn zalicza się zmiany w obrębie pnia mózgu oraz jego interakcjom z nerwem trójdzielnym (ważnym dla odczuwania bólu), nierównowaga związków chemicznych występujących w mózgu, zwłaszcza serotoniny. Różne czynniki wywołują migreny u różnych ludzi. Zalicza się do nich niektóre pokarmy (np. słone przekąski oraz żywność przetworzoną), stres, zmiany w rytmie snu, wystawienie na bodźce czuciowe (np. jasne światło lub rażące światło słoneczne) jak i również niektóre lekarstwa (takie jak triazotan glicerolu, który powszechnie jest wykorzystywany w leczeniu anginy)
W jaki sposób może pomóc fizjoterapia
Fizjoterapeuci są ekspertami od właściwej postawy oraz sposobu poruszania się, to odpowiedni ludzie do zdiagnozowania najczęstszych typów bólu głowy, udzielenia porad ich dotyczących oraz zapobieganiu im.
Fizjoterapeuta będzie w stanie określić, na przykład, czy problemy z tkanką miękką w szyi przyczyniają się do bólu głowy. W takim przypadku można skorzystać ze specjalnej usługi fizjoterapeutycznej na bóle pochodzenia szyjnego, do których zalicza się takie techniki jak manipulację stawami, trening funkcjonalny, ćwiczenia rehabilitacyjne, ocena postawy ciała i jej poprawa, terapia relaksująca, masaż oraz mobilizacja.
Twój fizjoterapeuta również udzieli porad dotyczących sposobów na zapobieganie i leczenie najczęściej występujących schorzeń przewlekłych będących przyczyną bólów głowy poprzez skupienie się na różnych aspektach twojego życia. Do przykładów zalicza się:
- Postawa – Postawa jest niezwykle istotna. Klatka piersiowa powinna być wysoko uniesiona, ramiona zrelaksowane, z głową i podbródkiem przy sobie.
- Praca – unikaj prac wykonywanych z głową opuszczoną w dół przez dłuższy czas, często wykonuj ćwiczenia relaksujące i zmieniaj pozycje.
- Sen – złe pozycje podczas snu mogą nadwyrężyć twoją szyję. Fizjoterapeuta doradzi ci jaki rodzaj poduszki będzie dla ciebie najlepszy.
- Ćwiczenia fizyczne – fizjoterapeuta zaprezentuje ci konkretne ćwiczenia fizyczne, które pomogą z napiętymi lub słabymi mięśniami i pomoże przywrócić normalne ich funkcjonowanie.
- Odpoczynek – nauczenie się rozpoznawania kiedy ma się napięte mięśnie jest bardzo ważnym elementem fizjoterapeutycznego leczenia bólu głowy. Fizjoterapeuta zaprezentuje ci szeroki zakres ćwiczeń relaksacyjnych, które ułatwią odpoczynek.
Twój fizjoterapeuta będzie konsultował się z twoim lekarzem rodzinnym, zwłaszcza w przypadku skomplikowanych przypadków bólu głowy. Fizjoterapia przeciwko migrenie nie zostanie zalecona do momentu aż zostanie to skonsultowane z lekarzem.
Kiedy skonsultować się z lekarzem: sygnały ostrzegawcze
Istnieje kilka cech charakterystycznych bólu głowy, tzw. „sygnałów ostrzegawczych”, które wymagają natychmiastowej uwagi. Twój lekarz może zlecić wykonanie specjalnych badań, aby dowiedzieć się czy jest jakieś schorzenie, które wymaga leczenia bądź opieki medycznej. Do tych cech zalicza się (choć nie tylko):
- Nowopowstałe bóle głowy występujące podczas ciąży
- Nowopowstałe bóle głowy dla osób, które w przeszłości chorowały na raka, są zarażone wirusem HIV lub doznały urazu głowy
- Nagłe bóle głowy
- Bóle głowy, które z czasem stają się coraz bardziej bolesne, lub nie ustępują pomimo zażycia środków przeciwbólowych
- Bóle głowy, którym towarzyszą zmiany w widzeniu, odczuwalną słabością w kończynach lub inne objawy dotyczące systemu nerwowego (osoby cierpiące na migrenę powinny wziąć pod uwagę objawy lub symptomy, które nie są dla nich typowe)
- Jakikolwiek ból głowy, który wydaje się być nietypowy
Jeżeli masz jakiekolwiek obawy dotyczące twojego bólu głowy, zawsze zalecamy wizytę u lekarza w celu uzyskania prawidłowej diagnozy i zastosowania odpowiedniego leczenia.
Artykuł powstał we współpracy z Centrum Medycznym 3xZdrowie oferującym terapię wykorzystującą unikalne połączenie wiedzy medycznej i wieloletniej praktyki z zakresu osteopatii, psychologii i dietetyki. Celem terapii 3xZdrowie jest jest poprawa i wzmocnienie fizyczne, mentalne i emocjonalne.
undefined