Ból stawów to objaw, który może być związany bezpośrednio z patologią w obrębie stawu, dotyczyć struktur towarzyszących lub mieć przyczynę pozastawową. Najczęściej ból stawowy trwa kilka dni i ustępuje samoistnie, nie będąc powodem do niepokoju. Natomiast gdy ból nie mija i dodatkowo pojawiają się inne niepokojące symptomy (obrzęk, ból nieustający po spoczynku, zwiększona sztywność w godzinach porannych), może to nasuwać podejrzenie różnych chorób ogólnoustrojowych. Ból stawów – przyczyny mogą być prozaiczne, ale nie zawsze.
Ból stawów – przyczyny
Ból stawów. Przyczyny mogą być prozaiczne.
Bóle stawów można podzielić na dwie kategorie. Jedna ma związek z uszkodzeniami mechanicznymi, natomiast druga ma etiologię zapalną. Spośród nich najczęściej spotyka się bóle przeciążeniowe towarzyszące dużemu wysiłkowi fizycznemu lub intensywnym ćwiczeniom, które wynikają z nadmiernego zużycia struktur takich jak: ścięgna, więzadła i torebki stawowe. Takie uszkodzenia częstsze są u osób młodych, natomiast u starszych ból zwykle wynika z progresji choroby zwyrodnieniowej stawów lub reumatoidalnego zapalenia stawów.
Alarmujące cechy bólu stawów
W niektórych przypadkach ból stawów wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Jest to np. ból, któremu towarzyszy upośledzenie ruchomości stawu, obrzęk demonstrujący się jako zatarcie obrysów stawu, zaczerwienienie i podwyższona miejscowa ciepłota stawu. Oprócz tego niepokojący jest ból, któremu towarzyszą objawy ogólnoustrojowe takie jak: utrata masy ciała, zmęczenie, gorączka, ból mięśni czy spadek apetytu. Dodatkowo uwagę powinien zwrócić ból, który nie ustępuje w nocy, a nawet wybudza ze snu, a rano poprawa funkcjonowania stawu powraca po ponad godzinie.
Ból stawów – diagnoza
W pierwszej kolejności brane są pod uwagę okoliczności urazowe, w przebiegu których mogło dojść do uszkodzenia stawu. Takie sytuacje najczęściej mają miejsce podczas aktywności fizycznej, dźwigania ciężkich przedmiotów, powtarzanych mikrourazów, do których predysponuje praca zawodowa obciążająca stawy. Kolejnym ważnym aspektem jest to, czy ból występuje w symetrycznych częściach ciała np. w obu kolanach lub obu nadgarstkach. Duże znaczenie mogą mieć również towarzyszące choroby np. łuszczyca, choroby tarczycy, a także występowanie podobnych dolegliwości w rodzinie.
Jak sobie pomóc w przypadku bólu stawu?
W większości przypadków leczenie jest objawowe i ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych. Główną grupą leków, która znajduje zastosowanie w leczeniu bólu stawowego, są niesteroidowe leki przeciwzapalne tzw. NLPZ. Mogą one być przyjmowane doustnie (np. w postaci tabletek lub granulatu do sporządzania roztworu doustnego) lub w formie żelu do stosowania miejscowego. W zależności od zawartej w składzie substancji czynnej NLPZ mogą różnić się siłą działania przeciwbólowego i przeciwzapalnego, a także szybkością działania oraz występowaniem działań niepożądanych. Leki zawierające np. deksketoprofen szybko łagodzą ból oraz zmniejszają stan zapalny i można je stosować w przypadku ostrego bólu na pusty żołądek.
Kostki lodu na ból stawów
Trzeba jednak pamiętać, aby wybrane leki stosować w sposób odpowiedzialny, przestrzegać zalecanego dawkowania, zarejestrowanych wskazań i przeciwwskazań umieszczonych w ulotce przylekowej. A najlepiej przed zastosowaniem skonsultować to z lekarzem lub farmaceutą. Oprócz tego zaleca się odciążenie stawu, aby nie spowodować dalszych uszkodzeń, a następnie wdrożenie ćwiczeń przywracających prawidłową ruchomość stawu, najlepiej pod okiem rehabilitanta. Z kolei w przypadku kontuzji przebiegających z obrzękiem przydatne bywają także chłodzące okłady, np. wielorazowego użytku, które można dostać w aptece lub wykonane samodzielnie – w postaci kostek lodu zawiniętych w ręcznik.