Problemy ze snem u osób, które wkroczyły w populację nestorów, błędnie rozpatruje się jako normalny etap starzenia się. Z tego powodu stan ten pozostaje nieleczony w prawie 50% przypadków. Potrzeba i wzorce snu zmieniają się na różnych etapach życia, ale kłopotów ze snem nie można traktować jako czegoś normalnego. U seniorów niewystarczający sen lub brak snu wymaga głębszego zbadania. Nie istnieją złote standardy snu geriatrii, badanie prowadzi się na podstawie perspektywy pacjenta i wpływie problemów ze snem na jego codzienne funkcjonowanie.
Czy cierpisz na bezsenność?
Skoro czytasz ten artykuł, rozumiemy, że Ty sam lub ktoś z Twoich bliskich ma problem ze snem? Bezsenność to subiektywna obserwacja niedoboru lub braku snu, pomimo „sprzyjających okoliczności”, powtarzająca się przez kilka nocy w okresie 3-4 tygodni. Precyzując, chodzi o spanie około 6-7 godzin na dobę (w przypadku osób w kwiecie wieku to około 8h), z uwzględnieniem osobistych predyspozycji, oraz zachowaniem rytmu dnia. W trakcie całego życia nasze zapotrzebowanie na sen i jego wzorce ulegają wielu zmianom. Przyczyn bezsenności w starszym wieku może być wiele, np. medyczne, środowiskowe, behawioralne:
- choroby przewlekłe – w starszym wieku odczuwamy częściej bóle stawów, kręgosłupa, reumatoidalne, kurcze mięśni, problemy z jelitami i pęcherzem,
- choroby psychiczne – chodzi tu głównie o depresję, stany lękowe, również uzależnienia,
- choroby somatyczne – których bezsenność może być jednym z pierwszych objawów,
- niższy dochód, niskie wykształcenie, wdowieństwo.
To oczywiście tylko najczęściej spotykane powody, a każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.
Architektura snu
Postęp snu w trakcie nocy nazywany jest właśnie architekturą snu. Sen składa się z trzech faz: snu lekkiego, snu głębokiego (non-REM) i fazy REM; każda z faz średnio trwa 90-120 min. Struktura snu ulega zmianie u osób starszych. Całkowity czas snu i jego efekt ulegają obniżeniu, zasypianie trwa dłużej, zwiększa się długość fazy lekkiej, a skraca faza długa. Seniorzy mają też tendencję do kładzenia się spać wcześniej, a co za tym idzie, również i wcześniejszego wstawania. Wzrasta także częstotliwość i nieznacznie długość drzemek w ciągu dnia, co może prowadzić do odwróconego cyklu snu. Bezsenność może dotknąć każdego.
Jak sobie poradzić z bezsennością?
Pierwszą, podstawową kwestią jest zdiagnozowanie bezsenności. Może brzmi to bardzo medycznie, ale chodzi tu o rozpoznanie wpływu bezsenności na codzienne funkcjonowanie. To bardzo ważne. Problem ten należy też skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu. Dzisiejsza medycyna zwykle w pierwszej kolejności skłania się ku leczeniu farmakologicznemu. Jest to metoda owszem skuteczna, natomiast niosąca ze sobą ryzyko uzależnienia. Poza tym, kiedy już człowiek osiąga ten złoty wiek to jego apteczka i tak jest pokaźnych rozmiarów. Pamiętajmy jednak, że ludzkość jest na ziemi około 150 tys. lat (i możliwe, że bezsenność podobnie), a medycyna, we współczesnej formie, może dwieście. Matka natura pomogła i przygotowała wiele naturalnych sposobów walki z brakiem snu (np. napary z melisy lub odczarowanych w ostatnich latach konopi). Zacząć trzeba od podstaw t.j od przestrzegania higieny snu:
- ustal ile czasu średnio trwa sen i dopasuj do tego pory snu,
- prowadzi, w miarę możliwości, aktywny tryb życia: spacery, gimnastyka,
- wystrzegaj się oglądania przed snem emocjonujących programów lub zastąpić telewizję lekką lekturą,
- skup się na leczeniu chorób podstawowych,
- stosuj odpowiednią dietę, a przed snem najlepiej lekkostrawną,
- wprowadź suplementację naturalnymi środkami wspomagającymi równowagę organizmu (np. olejem CBD).
Jedną z najlepszych obecnie naturalnych metod wspomagania snu jest olej CBD, który współdziała z ludzkim układem endokannabinoidowym. Ponadto, jest dostępny w różnych formach – olejku, herbatki, pasty, a także o różnym stężeniu. Pamiętajmy, zdrowie leży w naturze, a nieleczona bezsenność może prowadzić do poważnych powikłań. W końcu sen to najlepsza regeneracja.