Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to autoimmunologiczna choroba przewlekła. Najczęściej to schorzenie jest kojarzone z wiekiem podeszłym i bólem stawów, jednak chorują na to również dzieci i pacjenci w wieku 40-50 lat. RZS powoduje ograniczenia ruchomości stawu, a po pewnym czasie unieruchamia go całkowicie. To jednak nie wszystkie skutki RZS.
Reumatoidalne zapalenie stawów
Reumatoidalne zapalenie stawów jest przewlekłą chorobą. W krajach rozwiniętych zapada na nią około 1 na 100 osób. Ta dolegliwość występuje trzykrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. RZS u pań ujawnia się najczęściej między 30. a 50. rokiem życia, natomiast u panów zachorowalność zwiększa się z wiekiem.
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba ogólnoustrojowa tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Zwyrodnienie to nie dotyczy wyłącznie stawów, jednak od nich się właśnie zaczyna. Początek choroby to stan zapalny błony maziowej, który prowadzi do jej przerostu i pogrubienia. W miarę rozwoju RZS błona odcina chrząstki stawowe od źródła substancji odżywczych, czyli od płynu stawowego, co powoduje ich uszkodzenie oraz powstawanie nadżerek. Z czasem RZS doprowadza do zniekształceń stawów i upośledzenia ich funkcji. Reumatoidalne zapalenie stawów dotyka około 350 tys. Polaków (0,5-1,5 proc. populacji).
Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy
Przyczyny powstania reumatoidalnego zapalenie stawów nie są w chwili obecnej znane. Podejrzewa się, że ta choroba może mieć podłoże genetyczne (gen HLA-DRB1), jednak aby się uaktywniła, muszą zadziałać inne czynniki zewnętrzne, np. palenie tytoniu, infekcje, autoantygeny. RZS objawia się najczęściej poprzez stan podgorączkowy i dolegliwości w obrębie samych stawów – ból, obrzęki, zniekształcenie i zesztywnienie stawów. We wczesnej fazie choroby symptomy te obejmują stawy śródręczno-palcowe, nadgarstkowe, śródstopno-palcowo-łokciowe, kolanowe lub barkowe, rzadziej dotyczą tzw. dużych stawów. Typowym objawem reumatoidalnego zapalenia stawów jest poranna sztywność, trwająca co najmniej godzinę. Dodatkowo chorobie tej mogą towarzyszyć uczucie zmęczenia, chudnięcie, brak apetytu i gorączka.
Zapalenie stawów – leczenie
Gdy wystąpią objawy opisane wyżej, należy bezwzględnie udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub reumatologa (np. w iMED24). Rozpoznanie RZS jest dokonywane na podstawie wywiadu, objawów oraz specjalistycznych badań. Wskazane jest wykonanie badań laboratoryjnych określających RF (czynnik reumatoidalny), anty-CCP oraz morfologię. W bardziej zaawansowanym stadium choroby zalecany jest rezonans magnetyczny, tomografia oraz zdjęcie RTG. Te badania pozwalają na ocenę zakresu zmian w stawach.
Reumatoidalne zapalenie stawów wymaga długotrwałej terapii. Przeważnie skupia się ona na leczeniu farmakologicznym. Nowoczesne leki doprowadzają do remisji choroby. Najczęściej w RZS stosowane są leki syntetyczne, jak metotreksat, leflunomid lub leki biologiczne, wykorzystujące osiągnięcia inżynierii genetycznej. Bardzo ważną rolę w leczeniu zapalenia stawów odgrywa gimnastyka, która zapobiega przedwczesnym przykurczom i ograniczeniom ruchomości stawów. Dodatkowo przy dolegliwościach bólowych wskazane jest stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba przewlekła i nieuleczalna, nawet po kilkumiesięcznej remisji następuje nawrót objawów. Bardzo ważną rolę w utrzymaniu jak najdłużej sprawności fizycznej odgrywa gimnastyka, rehabilitacja i prawidłowe odżywianie.