Według informacji przekazanych przez Europejską Agencję Środowiska Polska zajmuje pierwsze miejsce na liście krajów UE o najgorszej jakości powietrza. Zdaniem lekarzy jedną z grup szczególnie narażonych na negatywny wpływ smogu są osoby starsze. W uniknięciu wywoływanych przez niego chorób pomagają oczyszczacze powietrza. Aby zrozumieć korzyści wynikające z posiadania takiego urządzenia, należy przyjrzeć się bliżej wpływowi smogu na zdrowie seniora i działaniu oczyszczacza powietrza.
Stan powietrza a choroby układu sercowo-naczyniowego
W 2016 r. podczas konferencji Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego zaprezentowano wyniki badań, których celem było określenie zależności pomiędzy stanem powietrza a zawałami, niedokrwiennymi udarami mózgu i związaną z nimi śmiertelnością. Według przedstawionego raportu w aglomeracji śląskiej w czasie smogu liczba zawałów serca zwiększyła się o 12%, a udarów o 16%. To nie wszystko, ponieważ zanotowano również znaczny wzrost przypadków zatorowości płucnej (o 18%). Ponadto z informacji przekazanych przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne wynika, że dzień ogłoszenia alarmu smogowego był jednocześnie dniem, w którym śmiertelność podwyższyła się o 6%, natomiast powrót do poprzedniego poziomu nastąpił dopiero dwa tygodnie po poprawie jakości powietrza. Zagrożenie wzrasta, gdy ekspozycja na zanieczyszczenia zostanie połączona z innymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zawału lub udaru. Jak wiadomo, są nimi wiek oraz schorzenia często dotykające seniorów, np. nadciśnienie i choroba wieńcowa.
Choroby serca u osób starszych wzmaga smog
Rakotwórcze właściwości smogu
Część substancji znajdujących się w smogu ma działanie rakotwórcze. Zgodnie z raportem WHO to właśnie one stanowią przyczynę 15% nowotworów płuc. Co więcej, karcynogeny wziewne są odpowiedzialne za nowotwory krtani, gardła, nerek i pęcherza moczowego. Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby nowotworowej uzależnione jest zarówno od czasu ekspozycji na zanieczyszczenia, jak i od podatności na ich działanie. Jest to zła informacja dla seniorów, ponieważ z wiekiem – na skutek zmian zachodzących w układzie immunologicznym i hormonalnym – dochodzi do obniżenia odporności organizmu. Nie bez znaczenia jest też fakt, że płuca osób starszych gorzej radzą sobie z eliminacją trafiających do nich zanieczyszczeń, ze względu na obniżoną ruchliwość rzęsek odpowiedzialnych za filtrowanie powietrza. Pierwszymi objawami tego problemu są kaszel, duszności oraz skrócenie oddechu i towarzyszący mu świst.
Wpływ powietrza na przebieg istniejących chorób
Smog nie tylko wywołuje nowe choroby, lecz także przyczynia się do zaostrzenia przebiegu już istniejących schorzeń. Dotyczy to między innymi przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), która dotyka 46% osób w wieku starszym. W ostatnich latach liczba zgonów spowodowanych POChP zwiększyła się o 22%, a jedną z głównych przyczyn tej sytuacji stanowią właśnie zanieczyszczenia obecne w środowisku. Smog zaostrza również objawy astmy oskrzelowej, która prowadzi do powstania nieodwracalnych zmian w oskrzelach.
Smog a układ nerwowy seniora
Prowadzone przez wiele lat badania nie pozostawiają wątpliwości, że zanieczyszczenia obecne w powietrzu uszkadzają układ nerwowy. Pierwszym objawem ich obecności są problemy z koncentracją, natomiast długotrwała ekspozycja na smog prowadzi do osłabienia pamięci i szybszego starzenia się mózgu. Oprócz tego zanieczyszczone powietrze zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Alzheimera. Oznacza to, że kontakt ze smogiem może skutkować nawet utratą zdolności do samodzielnego funkcjonowania.
Sposób działania oczyszczacza powietrza
Smog to mieszanina substancji, które wytwarzają się na skutek nieefektywnego spalania paliw, między innymi węgla kamiennego i benzyny. Są one obecne nawet w domach ogrzewanych ekologicznie, ponieważ przedostają się do wnętrza budynków z otoczenia. Szczególne zagrożenie stanowią pyły zawieszone PM2,5 i PM10, których cząsteczki mają rozmiar nawet kilkadziesiąt razy mniejszy od średnicy ludzkiego włosa, co umożliwia im łatwe przenikanie do dróg oddechowych i krwiobiegu. Większość produkowanych obecnie oczyszczaczy wykorzystuje technologię HEPA, która jest w stanie usunąć niemal 100% pyłów zawieszonych, stanowiących główną przyczynę chorób spowodowanych złą jakością powietrza. Drugim niebezpiecznym składnikiem smogu, wykazującym działanie rakotwórcze, są wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne na cele z benzopirenem. Najlepszym sposobem na wyeliminowanie tych związków są filtry węglowe, które także znalazły powszechne zastosowanie w produkcji oczyszczaczy powietrza. W połączeniu z filtrem HEPA prawie całkowicie pochłaniają smog, a w rezultacie znacznie ograniczają ryzyko wystąpienia u osób starszych poważnych chorób i przedwczesnego zgonu. Warto zaznaczyć, że tego typu urządzenia są proste w obsłudze. W Rankingu Oczyszczaczy Powietrza można wyszukać modele wyposażone w tryb automatycznej pracy, po wybraniu którego oczyszczacz samodzielnie dostosowuje tempo filtracji do aktualnego stanu powietrza. Przykładem urządzenia skutecznie rozwiązującego problem polskiego smogu jest Klarta Forste, który kosztując około 700 zł należy do jednych z tańszych na rynku, a przy tym posiada wysoką skuteczność usuwania smogu, dymu z papierosów, wirusów i alergenów.
Ponadto w sprzedaży dostępne są modele posiadające dodatkowe funkcje, dzięki którym można jeszcze bardziej poprawić jakość powietrza w swoim domu, na przykład oczyszczacze z opcją nawilżania.
Ciekawymi urządzeniami, które jednocześnie potrafią oczyszczać i nawilżać powietrze są oczyszczacze powietrza marki SHARP: największy KC-D60EAW (koszt około 2600 zł), średni KC-D50EAW (koszt około 2200 zł) i najmniejszy KC-D40EAW (koszt około 1600 zł). Wszystkie te modele potrafią automatycznie eliminować z powietrza zanieczyszczenia i jednocześnie dbać o odpowiedni poziom nawilżenia